Roślina dla dobrego rozwoju potrzebuje gleby zdrowej i dobrze uprawionej. Wtedy może ona z gleby czerpać składniki, które są jej niezbędne dla dobrego wykształcenia pędów, liści, kwiatów, a wreszcie nasion. Powstaje wobec tego zagadnienie, jakie pokarmy pobiera roślina z gleby i na czym polega żyzność roli?
Jeśli jakikolwiek materiał roślinny wysuszymy i następnie spalimy, pozostaje popiół. Składa się on z różnych związków, które roślina z gleby pobrała. Skład popiołu różnych roślin zależny jest od gatunku rośliny, a także od gatunku gleby, w której dana roślina rosła.
Np. ziarno pszenicy zawiera w suchej masie tylko 2% popiołu, a popiół ten złożony jest: w 50% z fosforu, w 30% z potasu, w 3% z wapnia, w 10% z manganu, w 3% z siarki, a resztę około 4% tworzą inne składniki. Ziemniaki zawierają około 4% popiołu, a w skład tego popiołu wchodzi: potas w ilości około 60%, fosfor w ilości około 17 %. Koniczyna zawierająca około 7% popiołu w suchej substancji ma w popiele około 35% wapnia, 32 % potasu i około 10% fosforu. Jęczmień w czasie kwitnienia zawiera koło 7,5% popiołu w suchej substancji, a złożony jest ten popiół z krzemionki w ilości 50% i 25% potasu i innych składników.
Pokarmami, które roślina z gleby czerpie, są przede wszystkim fosfor, potas i wapń. Składniki te roślina uprawna pobiera w takich ilościach, że ich w glebie łatwo zabraknąć może i wskutek tego wydajność gleby może być ograniczona, a wtedy następuje nieurodzaj z powodu braku owego składnika.
Roślina korzeniami pobiera z gleby tylko wodę i w niej rozpuszczone sole mineralne. Okazało się bowiem, że rośliny można nawet bez gleby hodować, a mianowicie w wodzie, w której rozpuszczone są owe niezbędne sole mineralne. Takimi doświadczeniami stwierdzono, że roślinom niezbędnie do życia potrzebne są następujące składniki: fosfor, potas, wapń, siarka i żelazo. Inne składniki, które w popiele roślin się znajdują, nie są konieczne do życia rośliny.
Kulturami wodnymi stwierdzono, że dla rozwoju rośliny jest jeszcze niezbędny składnik, którego nie znaleziono w popiele, dlatego, że przy spaleniu materiału roślinnego uszedł w powietrze. Jest to azot, którego roślina dużo potrzebuje i musimy dostarczyć go do kultury wodnej w formie saletry, czy też soli amonowej.
To też od zawsze użyźnia się gleby przez dostarczanie składników pokarmowych azotu, fosforu, potasu i wapnia w formie nawozów sztucznych. Dzięki nawozom sztucznym osiągnięto wysokie plony, a nawet na rolach ubogich osiąga się produkcję jaką dawniej otrzymywano jedynie na glebach bardzo żyznych. To też we wszystkich krajach cywilizowanych wydaje się rocznie setki milionów na podniesienie urodzajności ziem.
Potasu bardzo dużo potrzebują ziemniaki, buraki, zwłaszcza pastewne, a przede wszystkim warzywa, wśród których największe zapotrzebowanie wykazują kapusty. Stosunkowo duże wymagania fosforowe mają nasze zboża. Wapna szczególnie dużo potrzebują koniczyny, a zwłaszcza lucerna. Wprawdzie rośliny strączkowe zawierają dużo azotu, jednakże rolnik o dostarczeniu azotu tym roślinom dbać nie potrzebuje dlatego że posiadają one zdolność wykorzystania azotu powietrza.